Czy przedszkola i szkoły naruszają przepisy RODO, udostępniając zdjęcia dzieci: kompleksowa analiza

Łukasz Bonczol
29.04.2023
W dobie mediów społecznościowych i fotografii cyfrowej utrwalanie i udostępnianie wspomnień nigdy nie było łatwiejsze. Rodzice, nauczyciele i opiekunowie w przedszkolach i żłobkach zawsze chętnie dzielą się zdjęciami dzieci zaangażowanych w różne zajęcia, od malowania po uprawianie sportu. Jednak w świetle niedawnych obaw związanych z bezpieczeństwem dzieci podczas publikowania zdjęć w Internecie, istotne jest zakwestionowanie legalności tych praktyk. W szczególności, czy przedszkola i żłobki łamią przepisy RODO udostępniając wizerunek dziecka? Aby odpowiedzieć na to pytanie, zagłębimy się w implikacje RODO dla instytucji edukacyjnych, legalność robienia zdjęć dziecku bez pozwolenia oraz najlepsze praktyki w zakresie ochrony prywatności dzieci.

Co oznacza RODO w przedszkolu?

Ogólne rozporządzenie o ochronie danych (RODO) to prawo Unii Europejskiej uchwalone w 2018 r. w celu ochrony praw osób fizycznych do prywatności danych. Dotyczy wszystkich organizacji, w tym przedszkoli i żłobków, które zbierają, przetwarzają lub przechowują dane osobowe mieszkańców UE. Według RODO danymi osobowymi są wszelkie informacje, które pozwalają bezpośrednio lub pośrednio zidentyfikować osobę. Dotyczy to także zdjęć dzieci.

Podstawowym celem RODO jest zapewnienie jednostkom kontroli nad ich danymi i zapewnienie, że organizacje będą się z nimi obchodzić w sposób odpowiedzialny. W przypadku przedszkoli i żłobków oznacza to uzyskanie wyraźnej zgody rodziców lub opiekunów przed utrwaleniem lub udostępnieniem wizerunku dziecka. Dodatkowo instytucje te mają obowiązek poinformować rodziców o celu gromadzenia zdjęć, docelowych odbiorcach i okresie przechowywania zdjęć.

Jednak zgodność z RODO nie jest tak prosta, jak uzyskanie zgody rodziców. Przedszkola i żłobki muszą także podjąć niezbędne kroki, aby zapewnić bezpieczeństwo dzieci podczas publikowania zdjęć w Internecie. Wiąże się to z przyjęciem rygorystycznych ustawień prywatności na stronach internetowych i platformach mediów społecznościowych, anonimizacją zdjęć poprzez zamazanie twarzy oraz zapewnieniem, że ze zdjęciami nie są powiązane żadne informacje umożliwiające identyfikację, takie jak imię dziecka.

Czy robienie zdjęć dziecku bez pozwolenia w Wielkiej Brytanii jest nielegalne?

W Wielkiej Brytanii robienie zdjęć dziecku w przestrzeni publicznej zasadniczo nie jest uważane za nielegalne, pod warunkiem, że nie robi się tego w niesmacznym celu. Sytuacja komplikuje się jednak w placówkach oświatowych, takich jak przedszkola i żłobki. Uzyskanie zgody jest tutaj kluczowe nie tylko ze względu na zgodność z RODO, ale także poszanowanie prywatności dziecka i jego rodziny.

Według brytyjskiego Biura Komisarza ds. Informacji (ICO) instytucje edukacyjne muszą posiadać jasną i przejrzystą politykę dotyczącą robienia i udostępniania zdjęć dzieci. Niniejsza polityka powinna określać procedury uzyskiwania zgody rodziców oraz kroki podejmowane w celu zapewnienia bezpieczeństwa dzieci podczas publikowania zdjęć w Internecie. Warto zaznaczyć, że rodzice również mają prawo w każdej chwili wycofać swoją zgodę, a placówka ma obowiązek uwzględnić tę prośbę.

Przykład z życia wzięty: poruszanie się po szarej strefie

Przyjrzyjmy się przykładowi z życia wziętym, aby lepiej zrozumieć wyzwania, przed którymi stoją przedszkola i żłobki, gdy zajmują się zdjęciami dzieci. Wyobraź sobie, że przedszkole organizuje co roku dzień sportu, a lokalna gazeta chce opisać to wydarzenie. Przed udostępnieniem jakichkolwiek zdjęć gazecie przedszkole musi najpierw uzyskać zgodę wszystkich rodziców. Może to być czasochłonny proces, zwłaszcza jeśli niektórzy rodzice nie chcą wyrazić zgody.

W takich przypadkach żłobek może zastosować anonimizację zdjęć poprzez zamazanie twarzy dzieci. Jednak w niektórych sytuacjach może to nie wystarczyć. Na przykład, jeśli dziecko ma na sobie charakterystyczny strój lub wyjątkową fryzurę, anonimizacja wizerunku może nie chronić całkowicie jego tożsamości.

Jak pokazuje ten przykład, instytucje edukacyjne muszą znaleźć delikatną równowagę pomiędzy świętowaniem osiągnięć swoich uczniów a przestrzeganiem przepisów RODO. Należy koniecznie wziąć pod uwagę wyjątkowe okoliczności każdej sytuacji, dobro dziecka i potencjalne ryzyko związane z udostępnianiem jego zdjęć.

Najlepsze praktyki w zakresie ochrony prywatności dzieci

Chociaż zasady i przepisy RODO mogą wydawać się zniechęcające, przedszkola i żłobki mogą wdrożyć pewne najlepsze praktyki, aby zapewnić bezpieczeństwo dzieci podczas publikowania zdjęć w Internecie. Oto parę sugestii:

  1. Ustal jasne i kompleksowe zasady dotyczące fotografii: zasady te powinny szczegółowo opisywać procedury uzyskiwania zgody rodziców, sposób wykorzystania zdjęć oraz kroki podjęte w celu ochrony prywatności dzieci.
  2. Przeszkol personel i wolontariuszy: Upewnij się, że wszyscy pracownicy i wolontariusze są świadomi zasad dotyczących fotografii i rozumieją znaczenie uzyskania zgody przed zrobieniem lub udostępnieniem wizerunku dziecka.
  3. Stosuj odpowiednie ustawienia prywatności: udostępniając zdjęcia w witrynach internetowych lub na platformach mediów społecznościowych, stosuj najsurowsze ustawienia prywatności, aby ograniczyć widoczność obrazów dla docelowej grupy odbiorców.
  4. Anonimizuj obrazy: zamazaj twarze lub usuń wszelkie elementy umożliwiające identyfikację ze zdjęć przed ich udostępnieniem, zwłaszcza jeśli tożsamość dziecka może być łatwo rozpoznana.
  5. Unikaj udostępniania danych osobowych: Nie łącz imienia dziecka ani innych danych osobowych z jego zdjęciami.
  6. Regularnie przeglądaj i aktualizuj zasady dotyczące fotografii: wraz z ewolucją technologii i platform mediów społecznościowych powinny zmieniać się także Twoje zasady dotyczące fotografii. Regularnie przeglądaj i aktualizuj politykę, aby mieć pewność, że pozostaje ona aktualna i skuteczna.
  7. Szanuj życzenia rodziców: Jeśli rodzic wycofa swoją zgodę na wykorzystanie wizerunku swojego dziecka, natychmiast usuń zdjęcie ze wszystkich platform i miejsc przechowywania.
  8. Zachęcaj do otwartej komunikacji: Utrzymuj otwartą komunikację z rodzicami i opiekunami, aby rozwiać wszelkie wątpliwości i pytania, jakie mogą mieć dotyczące zdjęć ich dziecka.

Podsumowując

Era cyfrowa niewątpliwie ułatwiła przedszkolom i żłobkom utrwalanie i udostępnianie cennych chwil. Nie da się jednak przecenić odpowiedzialności za ochronę prywatności dzieci i zapewnienie im bezpieczeństwa przy zamieszczaniu zdjęć w Internecie. Przestrzegając zasad RODO i wdrażając najlepsze praktyki, instytucje edukacyjne mogą znaleźć właściwą równowagę między świętowaniem osiągnięć swoich uczniów a poszanowaniem ich praw do prywatności.

Ostatecznie ochrona prywatności dzieci jest wspólnym wysiłkiem instytucji edukacyjnych, rodziców i całej społeczności. Dzięki świadomości, otwartej komunikacji i zaangażowaniu w przestrzeganie wytycznych RODO możemy stworzyć bezpieczniejsze środowisko cyfrowe dla naszych dzieci.

Zastrzeżenie prawne: Informacje zawarte w tym artykule służą wyłącznie celom informacyjnym i nie stanowią porady prawnej. Nie jesteśmy prawnikami wykonującymi zawód i jako taki ten artykuł nie powinien zastępować profesjonalnej porady prawnej. W każdym konkretnym przypadku zdecydowanie zalecamy konsultację z wykwalifikowanym prawnikiem, aby rozwiązać Twoje unikalne wątpliwości prawne i zapewnić zgodność z obowiązującymi przepisami i regulacjami.